MARKA HAKKI VE İHLALİ

MARKA HAKKI

Marka kavramı, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 4. Maddesi’nde “ Marka, bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretten oluşabilir.” Şeklinde tanımlanmıştır.

MARKA HAKKININ İHLALİ 

Marka hakkının ihlalinin ne şekilde gerçekleşeceği hakkında ise 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanun’nun 29. Maddesinde örnekleme yoluyla açıklama yapılmıştır. Marka hakkına tecavüz sayılan fiiller:

• Marka sahibinin izni olmaksızın, markayı 7. maddede belirtilen biçimlerde kullanmak.
• Marka sahibinin izni olmaksızın, markayı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini kullanmak suretiyle markayı taklit etmek.
• Markayı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini kullanmak suretiyle markanın taklit edildiğini bildiği veya bilmesi gerektiği hâlde tecavüz yoluyla kullanılan markayı taşıyan ürünleri satmak.
• Tecavüz yoluyla kullanılan markayı taşıyan ürünleri dağıtmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak, ihraç etmek, ticari amaçla elde bulundurmak.
• Tecavüz yoluyla kullanılan markayı taşıyan ürünlere dair sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
• Marka sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek.

MARKA HAKKININ İHLALİ HALİNDE BAŞVURULABİLİNECEK HUKUKİ YOLLAR

Marka hakkı ihlal edilen marka sahibinin başvurabileceği çeşitli hukuki yollar bulunmaktadır. Marka sahibi, mahkemeden çeşitli taleplerde bulunabilir. Bunlar:

• Fiilin, tecavüz niteliğinde olup olmadığının tespitine yönelik tespit davası açabilir.
• Tecavüzün önlenmesine yönelik önleme davası açabilir.
• İhlal oluşturan tecavüze ilişkin fiillerin durdurulmasına yönelik durdurma davası açabilir.
• Tecavüz sebebiyle oluşan maddi ve manevi zararların giderilmesine yönelik  tazminat davası açabilir.
• İhlal oluşturan ürünlere ve bu ürünlerin üretilmesi için kullanılan makinelere el konulmasına yönelik talepte bulunabilir.
• El konulan cihazların ihlalin önlenmesi amacıyla şekillerinin değiştirilmesi ve tecavüzün önlenmesi mümkün değilse imha edilmesini isteyebilir.
• El konulan ürünler üzerinde, marka hakkı sahibi adına mülkiyet hakkı tanınmasını talep edebilir.

1. Önlemesi Davası: Önleme davası,henüz meydana gelmemiş ancak gerçekleşmesi kuvvetle muhtemel olan tecavüz niteliğindeki fillere yönelik açılabilecek olan bir dava türüdür.
2. Tespit Davası: Tespit davası, marka hakkına karşı tecavüz fiilinin gerçekleştirilmesinin ardından bu fiilin ihlal niteliğinde olup olmadığına ilişkin tespit yapılması  amacıyla açılabilecek bir dava türüdür.

• Durdurma Davası: Durdurma davasında, mevcut devam eden bir tecavüz fiili söz konusudur. Durdurma davasının söz konusu olabilmesi için marka hakkını ihlal eden fiilin gerçekleştirilmesi ve devam ediyor olması gerekmektedir. Marka hakkını ihlal eden fiilin gerçekleşip devam ediyor olması halinde  hak sahipleri, tecavüze neden olan fiillerin durdurulmasına yönelik talepte bulunarak durdurma davası açabileceklerdir.

• Tazminat Davası: Tazminat davaları, Marka hakkı sahiplerinin marka hakkını ihlal eden fiilleri gerçekleştiren kişilerden kusurlu olmaları ve hak sahiplerinin tecavüz niteliğindeki fiillerden kaynaklı zarara uğramaları halinde açılabilecek  olan dava türüdür. Hak sahiplerinin tazminat talepleri somut olaya göre maddi tazminat ve manevi tazminat olmak ikiye ayrılabilmektedir.

• Marka Hakkının İhlali Halinde İhtiyati Tedbir: İhtiyati tedbir, mahkeme tarafından dava sonuçlanıncaya kadarki süreçte doğabilecek zararların önüne geçmek amacıyla davacıya sağlanan hukuki himayeye  denir.. 

Marka hakkının ihlali durumunda tedbirler, ihlal halinde açılacak bir dava ile talep edilebileceği gibi bağımsız bir başvuru ile de talep edilebilir. Marka hakkının ihlali halinde talep edilecek ihtiyati tedbirlere ilişkin düzenlemeler  6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 159. Maddesinde açıklanmıştır. Bu kanunda hüküm bulunmayan durumlarda Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümleri  uygulama alanı bulacaktır..

6769 sayılı Kanun’un 159. Maddesi’ne göre tedbir talep edebilmek için markanın, marka hakkını ihlal edecek şekilde kullanıldığının veya kullanılacağına ilişkin çalışmalar yapıldığının ispatı gerekmektedir. 

Marka Hakkının İhlali Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Marka hakkının ihlali halinde başvurulabilecek hukuki yollara ilişkin başvurularda görevli mahkemeler Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesidir. Bu mahkemenin kurulmamış olduğu yerlerde ise görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi olacaktır. 

Marka hakkının ihlali halinde hak  sahibi tarafından ihlali gerçekleştiren üçüncü kişi aleyhine açılacak olan davalarda yetkili mahkeme ise ihlali gerçekleştiren kişinin yerleşim yeri veya tecavüz fiilinin gerçekleştiği veya ihlalin etkilerinin görüldüğü yer mahkemesidir. 

Marka Hakkının İhlali Davalarında Zamanaşımı: 

Marka hakkı sahibi, Türk Borçlar Kanunu’nun genel zamanaşımı hükümleri gereğince ihlal oluşturan fiili öğrenmesinden itibaren 1 yıl, her halde 10 yıl içinde hukuki yollara başvurabilecektir. Tecavüz fiilinin devam ettiği süreçlerde zamanaşımı süresi işlemeyecektir. 

Önemle belirtmeliyiz ki;

Marka hakkının ihlalinin hangi durumlarda söz konusu olduğunu ve ihlalin kaldırılması için hangi hukuki yollara başvurulabileceği hususunda sizlere detaylı açıklamalarda bulunduk. Görüldüğü üzere marka hakkının ihlali halinde hak sahipleri maddi manevi zarara uğrayabilmektedir. Bu aşamada henüz bir zarar meydana gelmediyse zararın önlenmesi amacıyla, zararın oluşması halinde de tazmin amacıyla dava açılması süreçlerinde hukuki destek alınması hak kaybı yaşanmaması önem arz edecektir. Daha detaylı bilgi ve hukuki yardım için bizlere ulaşabilirsiniz.